همان طور که همیشه شاهد آن بودید در قسمت بیرونی و پشت یخچال لوله های مارپیچی قرار دارد که به آن ها اواپراتور یخچال گفته می شود . جنس این نوع اواپراتور از آلومینیوم یا فلز دیگری با خاصیت رسانایی دما در سطح بالا می باشد .
قیمت اواپراتور یخچال
به طور کلی یکی از بخش های بسیار مهم در یخچال ، اواپراتور آن بوده و قیمت آن نیز تحت تأثیر عوامل مختلف می باشد به طور مثال :
- حجم وسایز اواپراتور
- جنس و کیفیت قطعه
- برند و شرکت تولید کننده اواپراتور
- نوع گاز مبرد
- نوع یخچال
- وارداتی یا تولید داخلی بودن قطعه
- و … .
انواع اواپراتور یخچال
اواپراتور یخچال ، یکی از مهم ترین و اصلی ترین قطعات تشکیل دهنده یخچال به شمار می رود . در واقع اواپراتور نوعی مبدل حرارتی است که با استفاده نمودن از آن در سیستمی چون یخچال ، می توان تولید سرمایش کرد .
به طور کلی اواپراتور ها از تنوع زیادی برخوردار هستند ؛ اما انواع اواپراتور یخچال از نظر شکل ساختاری سه مدل اواپراتور صفحه ای ، اواپراتور کویلی پره دار و اواپراتور های قفسه ای ، پرکاربرد ترین نوع اواپراتور یخچال محسوب می شوند . بر همین اساس در بررسی دقیق تر این سه مدل اواپراتور می توان این گونه توضیح داد ؛ اواپراتور های صفحه ای از نظر شکل ساختاری از دو صفحه فلزی که سطح آن ها می تواند شیار دار یا صاف باشد تشکیل شده اند .
این دو صفحه از طریق فرایند جوشکاری به گونه ای به هم اتصال داده می شوند که مبرد بین دو صفحه در جریان باشد . عمدتاً در یخچال و فریزر های خانگی از این نوع اواپراتور استفاده می شود . از سری مزیت های اواپراتور صفحه ای می توان به مواردی چون ، سهولت در تمیز کاری ، برخورداری از صرفه اقتصاد در خصوص روش ساخت ، تعمیر و تعویض راحت و … اشاره کرد .
اواپراتور های کویلی پره دار ، با توجه به عنوانی که از آن برخوردار هستند ، از دسته ای لوله های مسی که به شکل مارپیچی بوده و یک سری پره های فلزی که معمولاً جنس آن ها از آلومینیوم می باشد تشکیل شده اند . از این نوع اواپراتور یخچال ، با توجه به شکل ساختاری ، نحوه عملکرد و مزایایی که با خود به همراه دارد ، به طور وسیع و گسترده ای در صنایع سردسازی استفاده می شود . اواپراتور های قفسه ای به شکل قفسه قفسه ، در داخل فریزر ها تعبیه شده و بر همین اساس به نوعی این اواپراتور به عنوان طبقات تشکیل دهنده فریزر مورد استفاده قرار می گیرد . در چنین شرایطی ، سرما به شکل تماسی انتقال می یابد . از نظر نحوه جابجایی هوا ، با دو دسته اواپراتور یخچال ، چون جابجایی هوا به شکل طبیعی و جابجایی هوا به صورت اجباری روبرو خواهیم بود .
عمدتاً از اواپراتور هایی که فرایند جابجایی هوا در آن ها به شکل طبیعی صورت می پذیرد ، در مصارفی که به سرعت پایین هوا نیاز بوده و از طرف دیگر ، محصولات در اثر سرد شدن حداقل میزان رطوبت را از دست می دهند استفاده می شود ؛ البته امروزه به نوعی این نوع اواپراتور ها از رده خارج شده و جای خود را به اواپراتور های مدرن ، چون اواپراتور های دارای جابجایی هوا به صورت اجباری داده اند . در این نوع اواپراتور ها ، به منظور در گردش قرار گرفتن هوا ، از وسیله ای تحت عنوان فن استفاده می شود . در واقع فن ، با پرتاب باد خنک شده توسط اواپراتور ، به داخل کابین یخچال ، با سرعت بخشیدن به فرایند سرماسازی ، سبب افزایش راندمان و بازدهی یخچال می گردد .
امروزه اواپراتورها در دستگاه های مختلف کاربرد داشته و در انواع مختلف طراحی و تولید می شوند به همین دلیل برای آشنایی بیشتر با این قطعه و دستگاه بسیار مهم به بررسی انواع آن و دستگاه هایی که در آن ها از اواپراتور استفاده می شود ، می پردازیم پس تا پایان مقاله همراه ما باشید .
اواپراتور چیست ؟
برای توضیح سوال اواپراتور چیست ، باید بگوییم اواپراتور نوعی مبدل حرارتی است که با استفاده از آن حرارت از سیال با دمای بالا به سیال دارای دمای پایین منتقل می شود بدون آن که دو سیال با هم تماسی داشته باشند یا ترکیب شوند .
نحوه عملکرد اواپراتور
همان طور که گفته شد وظیفه ی اصلی اواپراتور انتقال حرارت از سیال به سیال دیگر می باشد به جهت درک بهتر می خواهیم عملکرد اواپراتور را در سیکل تبرید تراکمی مورد بررسی قرار دهیم . در یک سیکل تبرید تراکمی اواپراتور بعد از شیر انبساطی قرار می گیرد در واقع با ورود مبرد به شیر انبساطی فشار مبرد کاهش یافته و نقطه ی جوش آن پایین می آید ، به همین دلیل زمانی که مبرد وارد اواپراتور می شود سریعاً و با جذب کمترین حرارت ، از حالت مایع به گاز تغییر فاز داده و سیال را خنک می کند .
عوامل تأثیرگذار بر روی عملکرد اواپراتور ها
- افت فشار : به جهت کاهش افت فشار در قسمت ورودی و خروجی باید فضای کافی برای گردش سیالات وجود داشته باشد .
- نوع سیالات : برای این که تبخیر در اواپراتور به مقدار مورد نیاز صورت بپذیرد و از طرف دیگر انتخاب جنس کویل ها به نوع سیالات بستگی دارد در واقع نوع سیالات بر این دو مورد تأثیر مستقیم می گذارد .
- اختلاف دما : در اواپراتور نیاز است تا مایع درون کویل به طور کامل تبخیر شود و برای تحقق این هدف نیاز است تا میان سیال درون و پیرامون کویل ، اختلاف دما به حد کافی وجود داشته باشد .
کاربرد اواپراتور در صنعت
به طور کلی اواپراتورها در صنعت به دو صورت زیر مورد استفاده قرار می گیرند :
- استفاده از اواپراتور به جهت تبخیر سیال درون لوله ها .
- استفاده از اواپراتور به جهت ایجاد برودت و سرمایش .
انواع اواپراتور
در صنعت تهویه مطبوع اواپراتورها در دو دسته هوایی و آبی قرار می گیرند که علاوه بر نوع آبی و یا هوایی بودن از نظر شکل ساختاری و نوع عملکرد در انواع مختلف طراحی و تولید می شوند .
اواپراتور آبی
در این نوع اواپراتور تبادل حرارتی میان مبرد و سیال واسط آب صورت می پذیرد و نتیجه ی فرایند خنک سازی آب می باشد . آبی که در اواپراتور خنک می شود از طریق پمپ به دستگاه های مصرف کننده ، مثل فن کویل ، هواساز و … انتقال می یابد .
انواع اواپراتور آبی
- اواپراتور پوسته لوله : دلیل نام گذاری این نوع اواپراتور به پوسته لوله ، تشکیل شدن آن از دو جزء اصلی پوسته و لوله می باشد در واقع اواپراتور پوسته لوله
اواپراتور صفحه ای یخچال
به طور کلی در انجام فرایند خنک سازی محیط داخلی یخچال ، اواپراتو دارای نقش اصلی و مهمی می باشد ؛ که با قرار گیری در کنار سایر قطعات یخچال چون ، کندانسور ، دستگاه انبساطی و کمپرسور ، سبب کاهش دما در یخچال می شود . از نظر شکل ساختاری ، سه مدل اواپراتور یخچال مانند ، اواتور یخچال صفحه ای ، اواپراتور یخچال پره دار و اواپراتور یخچال لوله ای طراحی و تولید شده اند .
در این بین اواپراتور صفحه ای یخچال ، با توجه به ساختار ، نحوه عملکرد و مزایایی که با خود به همراه دارد ، به شکل گسترده و وسیعی در یخچال ها و فریزر ها مورد استفاده قرار می گیرد . به طور کلی این نوع اواپراتور یخچال ، با توجه به عنوانی که از آن برخوردار است ، از صفحه ای فلزی که بر روی آن شیار هایی ایجاد شده است ساخته می شود . از نظر شکل ساختاری عمدتاً اواپراتور های صفحه ای یخچال ، از دو صفحه که بر روی یکدیگر قرار گرفته اند تشکیل شده و مبرد از قسمت ورودی به فضای بین دو صفحه وارد و در قسمت شیار ها در جریان قرار می گیرد . نوع دیگری از اواپراتور صفحه ای وجود دارد که بین دو صفحه ، از لوله استفاده می شود . به این شکل که لوله را در بین دو صفحه قرار داده و سپس در آخر ، صفحات ، از طریق فرایند جوش ، به یکدیگر جوش داده می شوند . با توجه به این شکل ساختاری به جهت ایجاد تماس مناسب بین صفحه و لوله ، در قسمت فضای بین دو صفحه خلا کرده و یا این فضا را از محلول اتکتیک پر می کنند .
بر همین اساس به طور کلی ، صفحات را به دو صورت موازی یا سری به هم اتصال می دهند . از نظر تعداد ، از این نوع اواپراتور ها هم به صورت مجموعه و تعداد و هم به شکل تکی در یخچال ها استفاده می شود . از سری مزایای این نوع اواپراتور یخچال می توان به ، مقرون به صرفه بودن به دلیل پایین بودن هزینه ی خرید و سایر هزینه های مربوط به آن ، سهولت در تمیز کاری ، راندمان و بازدهی بالا و … اشاره کرد . از نظر کاربرد ، با توجه به مزایایی که اواپراتور های صفحه ای از آن ها برخوردار می باشند ، به شکل گسترده ای در انواع یخچال ها و فریزر های صنعتی و خانگی با انواع کارکرد چون ، یخچال های بستنی ، یخچال های ویترین دار ، مخزن های کربنات و … به وفور مورد استفاده قرار می گیرند . در بررسی محل قرار گیری اواپراتور در یخچال ها عمدتاً اواپراتور ها را در محیط داخلی یخچال نصب می کنند و با استفاده از فن ، هوای خنک شده توسط اواپراتور را ، به محیط داخلی یخچال هدایت و در آن به گردش در می آورند . در اتاق های انجماد ، از اواپراتور های صفحه ای به شکل چند طبقه استفاده می شود .
